بهداشت مدارس

اگر تا سال گذشته ابتلا به شپش در برخي مدارس،ديده مي شد، امسال با كاهش تعداد مربيان بهداشت، شيوع شپش وضعيت ديگري دارد.

بعضي از اولياي دانش‌آموزان در مناطق مختلف آموزش و پرورش شهر تهران طي تماس با روزنامه از ابتلا به شپش در مدارس فرزندانشان ابراز نگراني كرده‌اند، حتي بعضي‌ها از تعطيلي كلاس درس در يكي از مدارس شمال شهر تهران خبر داده‌اند.
بازار فروش شامپوهاي ضدشپش در داروخانه‌هاي نزديك به مدارس در خيابان وحدت اسلامي، ميدان هرندي و شوش و خاني‌آباد هم داغ است. با اين حال مسوولان و كارشناسان بهداشت و سلامت آموزش و پرورش تهران، شيوع اين پديده را جدي نمي‌دانند و در شروع فصل سرما آن را طبيعي تلقي مي‌كنند.
محبوبه ابطحي، كارشناس مسوول بهداشت در سازمان آموزش و پرورش تهران در اين باره معتقد است: ابتلا به شپش هر سال وجود دارد. مختص به منطقه يا مدرسه خاصي نيست، ما تا به حال شيوع حاد نداشته‌ايم، فقط برخي از اوليا حساس‌ترند و اگر يك دانش‌آموز در كلاس به شپش مبتلا شود از شيوع آن ابراز نگراني مي‌كنند در حالي كه جاي نگراني وجود ندارد. اين كارشناس در عين حال از اعزام اكيپ‌هاي ويژه به مدارس خبر مي‌دهد تا شناسايي كودكان مبتلا به شپش سريع‌تر انجام شود.
ابطحي با تاييد كاهش تعداد مربيان بهداشت در مدارس به دليل بازنشسته ‌شدن، تنها احتمال مي‌دهد ارجاع كودكان مبتلا به مراكز درماني ديرتر انجام شود كه با فعاليت تيم‌هايي از نيروهاي شركتي و توزيع سي‌دي‌هاي آموزشي تلاش شده است تا معرفي افراد آلوده به شپش سريع‌تر انجام شود.
اين سخنان در حالي ابراز مي‌شود كه رئيس اداره سلامت مدارس و جوانان وزارت بهداشت با شروع سال تحصيلي جديد به خانواده‌ها هشدار داده است تا نسبت به دانش‌آموزان دختر و بهداشت عمومي و سر آنان حساس باشند. گلايل اردلان با استناد به پژوهش سال‌‌هاي قبل از احتمال ابتلا نزديك به 5‌درصد دانش‌آموزان مدارس ابتدايي دخترانه خبر مي‌‌دهد كه البته مبتلايان بيشتر از ساكنان نقاط روستايي بوده‌اند.
در كنگره سراسري بيماري‌هاي پوست نيز چندي پيش اعلام شده بود كه به طور ميانگين 30‌درصد دانش‌آموزان دختر به‌خصوص در مناطق حاشيه شهرها و فقيرنشين در معرض ابتلا به شپش هستند.
اين در حالي است كه امسال با كاهش تعداد مربيان بهداشت، ابتلا به شپش در مناطق غيرحاشيه‌اي شهرها هم مشاهده شده است.

80 درصد مدارس كشور مربي بهداشت ندارند

تابستان امسال پيش‌بيني مي‌شد كه بازنشسته شدن 4 هزار مربي بهداشت، آموزش و پرورش را با بحران كمبود مربي روبه‌رو سازد و با شروع سال تحصيلي براي هر 30 هزار دانش‌آموز فقط يك مربي بهداشت باشد، بنابراين چندان عجيب نيست كه حدود 14 ميليون و 800 هزار دانش‌آموز به دليل كامل نشدن مهارت‌ها و شرايط سني آسيب‌پذير در معرض ابتلا به انواع بيماري‌ها باشند و 80 درصد مدارس كشور مربي بهداشت نداشته باشند.
در حالي كه طبق مواد برنامه چهارم توسعه بايد به ازاي هر 750 دانش‌آموز يك مربي بهداشت وجود داشته باشد.
علاوه بر اين كه بازنشسته شدن جمعي از نيروهاي بهداشتي در مدارس و نبود جايگزين و البته استخدام نيروهاي شركتي كه فقط 2 ماه با اين وزارتخانه همكاري مي‌كنند، دليلي بر وضعيت نامساعد بهداشت در مدارس است، پايين بودن سرانه بهداشت مدارس تا مرز 550 تومان به اين مساله دامن مي‌زند. در حالي كه استاندارد اين سرانه در دنيا 1500 تا 2 هزار تومان است.

آشنايي با ميهمان 4 ميلي‌متري

هرچند امكان شيوع و ابتلا به شپش در مدارس با توجه به كمبود مربي بهداشت و رعايت نشدن بهداشت موي سر در دانش‌آموزان به خصوص دختر بالاست، اما اين موجود 4 ميلي‌متري با مراجعه به‌موقع به مراكز بهداشتي درماني قابل درمان است و عوارض سوئي ندارد.
شپش يا <پديكلوز> انگل خارجي است كه روي موي انسان، نزديك پوست سر زندگي مي‌كند و گرما و غذايش از آنجا تامين مي‌شود. شپش به رنگ سفيد مايل به خاكستري تيره و روشن و تقريبا به اندازه دانه كنجد است. اين انگل خون سر را مي‌مكد و تخم‌ريزي مي‌كند.
تخم‌هايش به شوره سر بي‌شباهت نيست و در بسياري مواقع با شوره سر اشتباه مي‌شود، شپش با تزريق بزاق روي پوست سر منجر به خارش سر، كم‌خوابي، تحريك‌پذيري و بي‌تمركزي كودك به درس مي‌شود. اين عارضه معمولا در سنين 4 تا 11 سال و در دختران بيش از پسران و در افرادي با پوست سفيدتر بيشتر از ديگران مشاهده مي‌شود.

چه كنيم؟

موي سر كودكتان را هفته‌اي يكبار بررسي كنيد.
به كودكانتان ياد بدهيد تا از اشياي ديگران مثل شانه، تل، مقنعه و... استفاده نكنند.
دانش‌آموزان دختر در مدرسه (بخصوص در اين فصل)‌ مقنعه خود را از سر خارج نكنند.
پالتو يا باراني دانش‌آموزان ابتدا در نايلون قرار داده شود و سپس در كلاس آويزان شود تا با هم تماس نداشته باشد.
شپش و تخم آن از راه استفاده همزمان شانه زدن و شامپوهاي ضدشپش از بين مي‌رود. با رعايت اين نكات حداقل تا 21 روز اين موجود از بين مي‌رود.

حكايت همچنان باقي است

هر چند كه ابتلاي هر ساله دانش‌آموزان به شپش زمينه‌اي است تا وضعيت بهداشت مدارس و كمبود مربيان بهداشت مورد توجه قرار گيرد، اما با وجود مشكل مالي وزارت آموزش و پرورش و كمبود سرانه دانش‌آموزي و واريز مبالغي از 500 هزار تا يك ميليون تومان به هر مدرسه كه كفاف تعمير و بازبيني سيستم گرمايش مدارس را نمي‌دهد ، وضعيت بهداشت مدارس مثل دستشويي‌هاي متعفن، توزيع دهانشويه ، ميز و نيمكت‌هاي كثيف و كهنه ، آموزش بهداشت فردي و... كمتر مورد توجه قرار مي‌گيرد بنابراين اوليا منتظر مربي بهداشت و ارتقاي سطح بهداشت و سلامت مدارس نباشند. تا اطلاع ثانوي وضعيت بهداشت مدارس تحت تاثير مشكلات مالي وزارت آموزش و پرورش است.
منبع:جام جم آنلاين
/خ